Σελίδες

26/2/08

Σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με λιγνίτη και λιθάνθρακα

Τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που λειτουργούν με την καύση λιγνίτη ή λιθάνθρακα προκαλούν αλόγιστη ρύπανση, στον αέρα, το έδαφος, το υπέδαφος, τον υδροφόρο ορίζοντα, αλλά και στην υγεία των πολιτών.

Η τεχνολογία των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) θα μπορούσε να αντικαταστήσει μεγάλο μέρος των συμβατικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, η ηλιακή, αιολική και υδροηλεκτρική ενέργεια θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν με επιτυχία στη χώρα – καθώς υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις π.χ. μεγάλη ηλιοφάνεια, δυνατοί άνεμοι κοκ - αν η κυβέρνηση ήταν διατεθειμένη να επενδύσει σ’ αυτές τις τεχνολογίες. Ωστόσο η λογική που βάζει τα κέρδη πάνω από το περιβάλλον και την υγεία των ανθρώπων υπαγορεύει και την πολιτική που σχετίζεται με την ενέργεια. Έτσι η κυβέρνηση όχι μόνο διατηρεί όλους τους παλιούς λιγνιτικούς σταθμούς (Πτολεμαΐδα, Μεγαλόπολη, Κοζάνη κοκ) αλλά σχεδιάζει και τη δημιουργία καινούριων σταθμών που θα λειτουργούν με λιθάνθρακα – ένα στερεό ορυκτό καύσιμο εξίσου κακής ποιότητας με τον λιγνίτη – στη Μαγνησία (Δήμος Αλμυρού), στην Εύβοια (Μαντούδι), στη Βοιωτία (Άσπρα Σπίτια) και αλλού.

Για να καταλάβουμε καλύτερα όμως τις επιπτώσεις των νέων σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με λιθάνθρακα, αρκεί να ρίξουμε μια ματιά στη λειτουργία των υπαρχόντων λιγνιτικών σταθμών της ΔΕΗ.

Η ελληνική ΔΕΗ, είναι η 5η μεγαλύτερη εταιρία παραγωγής λιγνίτη στον κόσμο, ενώ οι πιο ρυπογόνοι θερμοηλεκτρικοί σταθμοί στην Ευρώπη είναι αυτοί του Αγίου Δημητρίου και της Καρδιάς στην Κοζάνη (σύμφωνα με έκθεση της WWF).

Οι συνέπειες στο περιβάλλον είναι ανυπολόγιστες:

- Οι λιγνιτικοί σταθμοί της ΔΕΗ εκλύουν τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα (CO2)στην ατμόσφαιρα, το οποίο ως γνωστόν είναι η βασική αιτία για την υπερθέρμανση του πλανήτη και το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Σύμφωνα με δημοσίευμα της Ελευθεροτυπίας (Ιός 14/01/2007) οι σταθμοί της ΔΕΗ στην Ελλάδα εκλύουν κάθε χρόνο 43 εκατ. τόνους διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, ποσό που αποτελεί το 40% των συνολικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα της χώρας.

- Οι σταθμοί της ΔΕΗ εκπέμπουν υψηλές ποσότητες μικροσωματιδίων, τα οποία σύμφωνα με έρευνες σχετίζονται με ασθένειες, όπως αναπνευστικά προβλήματα, αλλεργίες ακόμη και καρκινογενέσεις. Ακόμη εκπέμπουν μονοξείδιο του άνθρακα, οξείδια του αζώτου, διοξείδιο του θείου, αρσενικό, κάδμιο, νικέλιο, όλα πολύ επικίνδυνοι ρύποι .

- Η εξόρυξη λιγνίτη έχει ως αποτέλεσμα την απαξίωση ολόκληρων καλλιεργήσιμων εκτάσεων (που υπολογίζεται ότι ήδη ξεπερνούν τα 100.000 στρέμματα και το κόστος των 100 εκατ. ευρώ), αφού στις εκτάσεις αυτές υπάρχουν μεγάλες ποσότητες κάρβουνου, τέφρας και άλλων αδρανών υλικών.

- Δραματικές είναι και οι επιπτώσεις στον υδροφόρο ορίζοντα. Καταρχάς γιατί τα ορυχεία μολύνουν τα επιφανειακά νερά, κι επιπλέον γιατί τα εργοστάσια της ΔΕΗ προχωρούν σε υπεράντληση νερού.

- Τα επικίνδυνα μικροσωματίδια στην περιοχή της Κοζάνης ξεπερνούν τα επιτρεπτά όρια σχεδόν κάθε στιγμή της ημέρας, ενώ η μέση ετήσια τιμή είναι σχεδόν διπλάσια της επιτρεπόμενης. Ο μέσος όρος τιμών στην Πτολεμαΐδα και τη Φλώρινα είναι επίσης πάνω από τα επιτρεπτά όρια.

Τα στοιχεία για τις συνέπειες στην υγεία των πολιτών είναι ενδεικτικά:

- Έρευνα της Μονάδας Αιμοστατικής της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ για την Πτολεμαΐδα (που βασίστηκε στη μελέτη 6.457 πιστοποιητικών θανάτων, από το 1950 έως το 2005) δείχνει ότι τα κρούσματα καρκίνου στην περιοχή αυξάνονται κάθε δεκαετία με ρυθμούς γεωμετρικής προόδου. Σήμερα τα κρούσματα καρκίνου φτάνουν στο 30,5 %, που πρακτικά σημαίνει ότι ένας στους τρεις θανάτους που σημειώνονται στην περιοχή προκαλείται από καρκίνο! Επιπλέον, μειώνεται ο μέσος όρος ηλικίας θανάτου στην περιοχή.

- Μελέτη που έχει γίνει σε παιδιά ηλικίας 9-12 ετών στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας έδειξε ότι παρατηρούνται ιδιαίτερα υψηλές συχνότητες ρινίτιδας και βρογχίτιδας στην Πτολεμαΐδα, την Κοζάνη και τη Φλώρινα.

- Σύμφωνα με στοιχεία του τοπικού νοσοκομείου της Πτολεμαΐδας, το 80% των μαθητών της Πτολεμαΐδας εμφανίζει κάποιου είδους βλάβη στο αναπνευστικό.

Όλα τα παραπάνω στοιχεία, αποτελούν τρανταχτή απόδειξη ότι η δημιουργία νέων συμβατικών εργαστασίων ηλεκτροπαραγωγής σε οποιαδήποτε περιοχή θα έχει εξαιρετικά βλαβερές συνέπειες, οι οποίες μάλιστα μεγιστοποιούνται από την έλλειψη συντήρησης και ανανέωσης των φίλτρων τους. Είναι ενδεικτικό ότι το 2006 ο τότε δήμαρχος της Μεγαλόπολης είχε καταγγείλει ότι το εργοστάσιο της ΔΕΗ στην περιοχή δεν είχε αλλάξει τα φίλτρα του από το 1970 (!), οπότε και δημιουργήθηκε. Η απάντηση της διοίκησης της ΔΕΗ ήταν ότι κάτι τέτοιο δεν τη συμφέρει οικονομικά!

Απαιτούμε:


- Να αντικασταθούν σταδιακά όλοι οι συμβατικοί ηλεκτροπαραγωγικοί σταθμοί της ΔΕΗ με σταθμούς που να λειτουργούν με τεχνολογίες που βασίζονται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ).

- Μέχρι την αντικατάστασή τους, οι συμβατικοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής της ΔΕΗ να συντηρούνται και να αλλάζουν τακτικά τα φίλτρα τους. Είναι εγκληματικό το κόστος αυτών των εργασιών να λειτουργεί ως δικαιολογία για την μη τέλεσή τους. Δεν ανεχόμαστε τα κέρδη να μπαίνουν πάνω από τις ζωές μας και την προστασία του περιβάλλοντος

Προφανώς η κυβέρνηση δεν πρόκειται να κάνει τίποτε από τα παραπάνω από μόνη της. Γι’ αυτό το λόγο πρέπει να αγωνιστούμε για την προστασία του περιβάλλοντος και τελικά για την ίδια μας τη ζωή.


Μαρία Καπαράκη, GreenAttack Βόλου

2 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Δεν γίνεται να αντικατασταθούν οι συμβατικοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με "ΑΠΕ" οι οποίες βασίζονται κατά 100% στις μετεωρολογικές συνθήκες για την λειτουργία τους. Ο ρόλος τους είναι δευτερεύων και επικουρικός στην καλύτερη των περιπτώσεων. Επίσης οι βιομηχανικού τύπου εγκαταστάσεις "ΑΠΕ" βλέπε αιολικά πάρκα ισοδυναμούν με σφαγιασμό βουνοκορφών και βιομηχανοποίηση της υπαίθρου. Θα μου πείτε και τι προτείνεις; Η μόνη λύση για αντικατάσταση των θερμοηλεκτρικών μονάδων είναι η πυρηνική ενέργεια...

Ανώνυμος είπε...

Δυστυχώς οι ΑΠΕ σήμερα παίζουν πράγματι δευτερεύοντα και επικουρικό ρόλο. Αυτό όμως οφείλεται στην πολιτική που ακολουθείται σε σχέση με τις ΑΠΕ και όχι στις δυνατότητες που μας παρέχουν.

Κατ’ αρχήν οι ΑΠΕ όταν λειτουργούν στις περιοχές που έχουν τις κατάλληλες γι’ αυτές προδιαγραφές δεν επηρεάζονται από τις μετεωρολογικές συνθήκες. Προφανώς δηλαδή δεν πας να φτιάξεις ηλιακό πάρκο, κάπου που δεν υπάρχει μεγάλη ηλιοφάνεια όλο το χρόνο. Για μια τέτοια περιοχή επιλέγεις κάποια άλλη ΑΠΕ. Το πρόβλημα με τις ΑΠΕ υπάρχει όταν γίνεται εγκατάσταση κάποιας μονάδας ΑΠΕ χωρίς να έχει γίνει προηγουμένως κατάλληλη μελέτη.

Επίσης τα συστήματα ΑΠΕ, όπως είναι π.χ. τα φωτοβολταϊκά συστήματα, έχουν μπαταρίες όπου αποθηκεύουν την ενέργεια που περισσεύει μια μέρα με μεγάλη ηλιοφάνεια για να υπάρχει και μια μέρα με συννεφιά.

Υπάρχει επίσης οι δυνατότητα για δημιουργία εργοστασίων που να συνδυάζουν περισσότερες από μια ΑΠΕ (π.χ. ένα εργοστάσιο που να συνδυάζει την ηλιακή και την γεωθερμική ενέργεια) και έτσι να καλύπτονται περιοχές που δεν είναι απόλυτα ιδανικές μόνο για την μια ή την άλλη ΑΠΕ.

Μερικά παραδείγματα αυτοδύναμων ΑΠΕ:

Στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ σχεδιάζεται εγκατάσταση μιας μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας 500 MW (ίδιας ισχύς δηλαδή με τις μονάδες λιθάνθρακα που θέλει να εγκαταστήσει η ΔΕΗ) η οποία θα χρησιμοποιεί την ενέργεια του ήλιου (φωτοβολταϊκό σύστημα)
βλ.
http://en.wikipedia.org/wiki/Solar_thermal_power
http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-3430085,00.html
http://pesn.com/2005/08/11/9600147_Edison_Stirling_largest_solar/

Επίσης σε πολλές χώρες του κόσμου και ιδιαίτερα σε αυτές που παρουσιάζουν τεκτονική (δηλαδή σεισμική) δραστηριότητα (όπως η Ελλάδα) λειτουργούν εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που χρησιμοποιούν την θερμότητα της γης (γεωθερμική ενέργεια). Στο Μεξικό λειτουργεί το μεγαλύτερο από αυτά τα εργοστάσια, με ισχύ 850 MW
βλ. http://en.wikipedia.org/wiki/Geothermal_power

Η αιολική ενέργεια επίσης, δεν συνεπάγεται απαραίτητα την καταστροφή των βουνοκορφών κοκ. Αυτή είναι η ελληνική διαστρέβλωσή της, όπως έγινε πρόσφατα στη Μεγαλόπολη, που φάγανε ένα κομμάτι του δάσους για να φτιάξουν αιολικό πάρκο. Δεν μπορούμε να χρεώνουμε τη βλακεία της διοίκησης της ΔΕΗ στις δυνατότητες της αιολικής ενέργειας.

Υπάρχουν επίσης εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ανά τον κόσμο που εκμεταλλεύονται την ενέργεια που παρέχουν τα κύματα της θάλασσας, η παλίρροια κοκ. Οι δυνατότητες είναι μεγάλες. Το πρόβλημα είναι ότι δεν τις εκμεταλλευόμαστε και ότι δεν προωθείται η έρευνα σε σχέση με τις ΑΠΕ που μπορεί να τις κάνει ακόμα πιο αποδοτικές.

Σήμερα, αν γινόταν οι κατάλληλες μελέτες για κάθε περιοχή, θα μπορούσαν όλα τα νέα εργοστάσια που θέλει να εγκαταστήσει η ΔΕΗ, να είναι εργοστάσια ΑΠΕ.

Την ίδια στιγμή τα παλιά εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας θα μπορούσαν σταδιακά να αλλάξουν ώστε να χρησιμοποιούν και ΑΠΕ και ορυκτά καύσιμα (αυτό θα μείωνε αυτόματα τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα), μέχρι η τεχνολογία των ΑΠΕ να εξελιχθεί ακόμα περισσότερο για να μπορεί να καλύψει όλες τις ανάγκες, χωρίς να χρειάζεται η χρήση ορυκτών καυσίμων.

Προφανώς για να γίνει αυτό χρειάζεται να δοθούν κονδύλια για μελέτες (ποια ΑΠΕ ταιριάζει σε ποια περιοχή), για την αγορά νέων συστημάτων ΑΠΕ, και βέβαια για την έρευνα που θα εξελίξει ακόμα περισσότερο τις τεχνολογίες των ΑΠΕ. Το πρόβλημα είναι ότι αυτά τα κονδύλια δεν δίνονται.

Όσο για την πυρηνική ενέργεια, μπορεί να φαίνεται εκ πρώτης όψεως καθαρή, αλλά ο κίνδυνος ενός ατυχήματος την καθιστά απαγορευτική. Δεν μπορούμε να ρισκάρουμε ένα νέο Τσέρνομπιλ (και μάλιστα σε μια χώρα με μεγάλη σεισμικότητα)

Φιλικά, Ελένη Μήτσου