Η Θεσσαλονίκη εκτός από νύφη του Θερμαϊκού, είναι και η βασίλισσα του τσιμέντου και του μπετόν. Κι αυτό γιατί βρίσκεται στην τελευταία θέση των ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων σε ότι αφορά την αναλογία πρασίνου ανά κάτοικο. Όταν η διεθνώς αποδεκτή αναλογία είναι 10 τμ. ελεύθερων χώρων πρασίνου, στη Θεσσαλονίκη ο μέσος όρος, μαζί με το δάσος του Σέιχ Σου είναι μόλις 2,4τμ! Στις Δυτικές Συνοικίες δε, το ποσοστό είναι ακόμα χαμηλότερο! Μόλις 0,99 τμ. στη Νεάπολη, και 0,83 στο Κορδελιό! Τελευταία ελπίδα για χώρους πρασίνου και ιδιαίτερα για τις πυκνοδομημένες περιοχές δυτικά, είναι τα στρατόπεδα που δεν χρησιμοποιούνται πλέον από το στρατό. Πρόκειται για μεγάλες εκτάσεις που βρίσκονται μέσα στις γειτονιές και με έναν εύκολο τρόπο μπορούν να μετατραπούν σε πάρκα υψηλού πρασίνου και να αποδοθούν στους κατοίκους.
Αναφερόμαστε στα στρατόπεδα
- Παύλου Μελά στη Σταυρούπολη,
- Καρατάσου στην Πολίχνη,
- Μεγάλου Αλεξάνδρου στους Αμπελόκηπους,
- Ζιάκα στο Κορδελιό,
- Νταλίπη και Κόδρα στην ανατολική πλευρά της πόλης.
Αν προσθέσουμε και το Γ’ Σώμα Στρατού που βρίσκεται στο κέντρο, τότε μιλάμε για εκτάσεις πάνω από 2000 στρέμματα, που αν γίνονταν πάρκα θα έδιναν κυριολεκτικά μια ανάσα ζωής σε όλους τους Θεσσαλονικείς.
Το πράσινο των δέντρων θα συνέβαλε στο φιλτράρισμα του αέρα από τα αιωρούμενα σωματίδια και τους άλλους αέριους ρύπους που είναι άκρως επικίνδυνοι για την υγεία μας - και που η αναλογία τους στην πόλη φτάνει συχνά να είναι διπλάσια και τριπλάσια από το θεσπισμένο όριο που ορίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση! Τα δέντρα και οι θάμνοι θα μπορούσαν να συγκρατήσουν όλους αυτούς τους αέριους ρύπους που εκλύονται στην ατμόσφαιρα και που σε συνδυασμό με την αυξημένη θερμοκρασία συχνά μετατρέπουν την πόλη σε θάλαμο αερίων!
Το πράσινο θα βοηθούσε επίσης στην αντιμετώπιση του φαινομένου των «θερμικών νησίδων», που σύμφωνα με τους επιστήμονες προκαλεί την αύξηση της θερμοκρασίας στις πόλεις. Οι «θερμονησίδες» δημιουργούνται λόγω της συγκέντρωσης πολλών κτιρίων και μεγάλων όγκων τσιμέντου μέσα στα αστικά κέντρα. Στο φαινόμενο αυτό συμβάλλει και η ύπαρξη στενών δρόμων ανάμεσα από τα ψηλά και μεγάλα κτήρια. Το αποτέλεσμα είναι η αύξηση και ο εγκλωβισμός της θερμοκρασίας μέσα στον αστικό ιστό, ακόμα και το βράδυ, όπου η θερμοκρασία δεν «πέφτει» όσο θα έπρεπε. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι οι θερμικές νησίδες πλήττουν σήμερα τη Θεσσαλονίκη, επειδή στο κέντρο υπάρχουν στενοί δρόμοι, περιτριγυρισμένοι από ψηλά κτίρια. Το υλικό των κτηρίων (τσιμέντο κ.α.) συγκρατεί την υψηλή θερμοκρασία και το βράδυ. Την ίδια στιγμή ο όγκος και η πυκνότητα των κτηρίων από τη μια εμποδίζουν τη διέλευση ρευμάτων αέρα που θα μπορούσαν να δροσίσουν την ατμόσφαιρα κι’ απ’ την άλλη δεν αφήνουν την θερμότητα να διαφύγει. Ως εκ τούτου, κάθε απόπειρα νέας δόμησης στους τελευταίους ανοικτούς χώρους των πρώην στρατοπέδων θα σήμαινε περαιτέρω αύξηση της θερμοκρασίας στην πόλη.
Επιπλέον, τα πρώην στρατόπεδα θα μπορούσαν να αποτελέσουν χώρους αναψυχής και περιπάτου. Χώροι όπου θα μπορούμε να διασκεδάζουμε και να μαζευόμαστε χωρίς να χρειαστεί να πληρώσουμε, χώροι για να παίζουν τα παιδιά μας και να μην είναι αναγκαστικά κλεισμένα στο σπίτι. Τα ήδη υπάρχοντα κτίρια τους, θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για πολιτιστικούς σκοπούς, στέκια νεολαίας, πολιτιστικές ομάδες, κλπ. Για να γίνει η πόλη πιο ανθρώπινη και να μπορούμε να ζούμε όλοι μαζί συλλογικά στις γειτονιές.
Και τότε γιατί όλο αυτόν τον καιρό τα στρατόπεδα ρημάζουν και δεν δίνονται στους κατοίκους; Γιατί τα συμφέροντα είναι πολλά…
Το ιδιοκτησιακό καθεστώς των στρατοπέδων φαίνεται περίπλοκο, καθώς εμπλέκονται το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και Οικονομικών, ο στρατός και η Κτηματική Εταιρία του Δημοσίου (ΚΕΔ). Στην πραγματικότητα όμως είναι απλό. Γιατί σ’ όποιο υπουργείο κι’ αν ανήκουν τυπικά, ουσιαστικά πρόκειται για περιουσία του δημοσίου. Και το θέμα είναι τι κάνουν τελικά οι εκάστοτε κυβερνήσεις με αυτή τη δημόσια περιουσία...
Μέχρι στιγμής από τα στρατόπεδα, έχουν δοθεί ελάχιστα στρέμματα σε κάποιους δήμους. Τα υπόλοιπα, στην πλειοψηφία τους θα τσιμεντοποιηθούν. Βλέπετε, τα κτήρια νοικιάζονται, πουλιούνται, κοκ. ενώ απ’ το πράσινο δεν βγαίνουν λεφτά...
Επιπλέον υπάρχει και ο νόμος 2745/1999 που αφορά το κόστος μετεγκατάστασης των στρατοπέδων. Δηλαδή για να καλυφθούν τα έξοδα μετεγκατάστασης ενός στρατοπέδου, αντί να πληρώσει π.χ. το Υπ. Εθνικής Άμυνας, αυτό που κάνει είναι να δίνει προς εκμετάλλευση το 50% των πρώην στρατοπέδων.
Το θέμα πάντως είναι για μια ακόμα φορά, θέμα κεντρικών πολιτικών επιλογών. Και τέτοια θέματα λύνονται μόνο με τη δημιουργία μαζικών κινημάτων πολιτών. Κινήματα για τη διεκδίκηση των στρατοπέδων, με τα οποία θα μπορέσουμε να πιέσουμε τους υπευθύνους να αποδώσουν τα στρατόπεδα στο λαό της Θεσσαλονίκης για να γίνουν χώροι πρασίνου.
Με πολύμορφες και συνεχείς κινητοποιήσεις και αγώνες, να διεκδικήσουμε:
- την κατάργηση του νόμου 2745/1999, σύμφωνα με τον οποίο δίδονται μεγάλες εκτάσεις από τα στρατόπεδα οικιστική ανάπτυξη
- τον χαρακτηρισμό των πρώην στρατοπέδων ως κοινόχρηστους χώρους πρασίνου
- κάποια από τα ήδη υπάρχοντα κτίρια που βρίσκονται εντός, να συντηρηθούν (μερικά μπορούν να χαρακτηριστούν ως ιστορικά μνημεία) και να αποδοθούν για ήπιες πολιτιστικές χρήσεις.
- την πλήρη ιδιοκτησιακή απόδοση τους στους Δήμους που ανήκουν γεωγραφικά, αλλά και την υποχρέωση των δήμων για τη σύσταση φορέα στα πλαίσια της τοπικής αυτοδιοίκησης, υπεύθυνου για την ανάδειξη και τη διαχείριση των χώρων, ως χώρων υψηλού πρασίνου.
Έχει έρθει η ώρα να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας. Τα πρώην στρατόπεδα ανήκουν στο λαό, όχι σε εργολάβους ούτε και στο στρατό!
Άρθρο της Κλαίρης Κουντούρη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου