Δελτίο Τύπου της GreenAttack: Προκλητική και εξοργιστική η δημιουργία πάρκου αναψυχής για εκατομμυριούχους στο Ελληνικό!

«Η περιοχή του πρώην αεροδρομίου πρέπει να αποτελέσει χώρο πάρκου υψηλού πρασίνου και όχι χώρο εμπορικών και οικιστικών δραστηριοτήτων» δήλωνε στις 31/7/2009 ο Σπύρος Κουβέλης, υπεύθυνος τότε του ΠΑΣΟΚ για θέματα περιβάλλοντος.

Σήμερα η κυβέρνηση σχεδιάζει το ξεπούλημα 1600 στρεμμάτων από το πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού στην Qatar Investment Authority (Αναπτυξιακή Εταιρία Κατάρ).

Ένα εξάστερο ξενοδοχείο, συγκρότημα πολυτελών κατοικιών, μαρίνα πολυτελών θαλαμηγών, μίνι αεροδρόμιο για ιδιωτικά αεροσκάφη, πλωτό καζίνο κ.α. θα χωροθετηθούν στο Ελληνικό για να καλύψουν τις ανάγκες αναψυχής των πάμπλουτων σεΐχηδων και των εκατομμυριούχων φίλων τους ανά τον κόσμο. Όσο για τα υπόλοιπα 3.700 στρέμματα του πρώην αεροδρομίου... 1800 καλύπτονται ήδη από τις ολυμπιακές εγκαταστάσεις (χώρους τσιμεντοποιημένους και απροσπέλαστους για το κοινό), ενώ για τα 1900 που απομένουν, οι προτάσεις «αξιοποίησής» τους  αφθονούν.

Η κυβέρνηση, αντί να ικανοποιήσει το αίτημα των κατοίκων του Λεκανοπεδίου για τη δημιουργία μητροπολιτικού πάρκου υψηλού πρασίνου στο πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού – ένα πάρκο που θα βελτίωνε σημαντικά την ποιότητα του αέρα και τη θερμοκρασία της Αθήνας και θα αποτελούσε ένα δημόσιο και δωρεάν χώρο αναψυχής για όλους τους πολίτες* – επιλέγει να δημιουργήσει ένα πάρκο αναψυχής για εκατομμυριούχους! Τα σχέδια αυτά είναι τουλάχιστον προκλητικά και εξοργιστικά, ιδιαίτερα σε μια περίοδο όπου οι εργαζόμενοι, οι νέοι και οι συνταξιούχοι στην Ελλάδα βλέπουν το βιοτικό τους επίπεδο να συρρικνώνεται σε πρωτοφανή επίπεδα, την πραγματική ανεργία να φτάνει μέχρι το τέλος του χρόνου στο 20%, τη δημόσια υγεία και παιδεία να διαλύεται και το κράτος πρόνοιας να βάζει λουκέτο!

Μας κλέβουν τους μισθούς, μας κλέβουν τις συντάξεις, μας κλέβουν δικαιώματα και κατακτήσεις δεκαετιών... Μας κλέβουν και τον αέρα που αναπνέουμε!

Κάθε χρόνο αφήνουν όλο και μεγαλύτερα κομμάτια των περιαστικών δασών της Αττικής να γίνουν κάρβουνο...

Στις γειτονιές ξηλώνουν τις πλατείες για να βάλουν στη θέση τους πάρκινγκ και εμπορικά κέντρα...

Στο Βοτανικό χτίζουν γήπεδα και Mall...

Στον Υμηττό ξεκινούν με την χωροθέτηση ιδιωτικών σχολείων και κολεγίων για να τον αποτελειώσουν με την διάνοιξη νέων αυτοκινητόδρομων – επεκτάσεις της Αττικής Οδού...

Στην πολύπαθη Πάρνηθα χτίζουν εμπορικό – βιομηχανικό «πάρκο»...

Στο καμένο δάσος του Γραμματικού φυτεύουν «ΧΥΤΑ»...

... και στο Ελληνικό φτιάχνουν οάσεις για σεΐχηδες.

Φτάνει πια!

Η λεηλάτηση των ελεύθερων δημόσιων χώρων και των δασών μας δεν θα περάσει!

 

* για την ανάγκη και τα οφέλη από τη δημιουργία ενός πάρκου υψηλού πρασίνου στο Ελληνικό, βλέπε την προκήρυξη της GreenAttack στις 7/7/2010 (http://green-attack.blogspot.com/2010/07/10-10.html).

Στη λαιμητόμο οι δημόσιες συγκοινωνίες τις Αττικής: Γιατί το περιβαλλοντικό κίνημα πρέπει να τις υπερασπιστεί

Άρθρο της Ελένης Μήτσου

Τα μέσα μαζικής μεταφοράς (ΜΜΜ) επιτελούν κοινωνικό έργο. Χρησιμοποιούνται κυρίως από τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα, ενώ σε σχέση με τα ΙΧ, βελτιώνουν το σύνολο των μετακινήσεων σε μια πόλη και είναι, έτσι, εξαιρετικά «φιλικά» προς το περιβάλλον. Γι’ αυτό, τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ, τα ΜΜΜ θεωρούνται ένα αγαθό το οποίο πρέπει να είναι εύκολα προσβάσιμο στους πολίτες (άρα και το εισιτήριό τους πρέπει να είναι φθηνό) και επιδοτούνται από το κράτος σε ποσοστό 60% κατά μέσο όρο.

Πώς δημιουργήθηκε το έλλειμμα των 2,3 δις ευρώ του ΟΑΣΑ...

Στο Λεκανοπέδιο της Αττικής υποτίθεται πως οι δημόσιες συγκοινωνίες επιδοτούνται σε ποσοστό 70%. Ωστόσο, οι κυβερνήσεις των δυο τελευταίων δεκαετιών κατέβαλλαν στον ΟΑΣΑ (λεωφορεία, τρόλεϊ και ηλεκτρικό σιδηρόδρομο) μόλις το 1/3 της επιδότησης (σήμερα έχει μειωθεί ακόμα περισσότερο και συγκεκριμένα στο 1/5). Για τα υπόλοιπα 2/3 έστελναν τον ΟΑΣΑ να... δανειστεί από τράπεζες (ελληνικές και ξένες) με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου. Αυτό σήμαινε ταυτόχρονα κέρδη για τις τράπεζες και συσσώρευση χρεών για το Δημόσιο.

Από την μια λοιπόν οι τόκοι των δανείων του ΟΑΣΑ «έτρεχαν» και από την άλλη, μια σειρά υπουργεία που υπέγραφαν συμβάσεις για τη δωρεάν ή με έκπτωση μετακίνηση ειδικών κοινωνικών ομάδων (π.χ. φοιτητές, πολύτεκνοι, στρατιώτες κοκ) σπάνια κατέβαλλαν το αντίτιμο ή τη διαφορά που προέκυπτε από το ισχύον εισιτήριο - παρόλο που σύμφωνα με το νόμο 2669/98 υποχρεούνταν να το κάνουν. Κάπως έτσι, σήμερα τα χρέη εφτά υπουργείων προς τον ΟΑΣΑ ανέρχονται στο μισό δις ευρώ (500.000.000 €) ενώ το συνολικό έλλειμμα του οργανισμού φτάνει τα 2,3 δις ευρώ!

Την ίδια στιγμή, η πολιτική των επιδοτήσεων προς τους ιδιώτες ήταν εντελώς διαφορετική! Για παράδειγμα, οι ιδιωτικές συγκοινωνίες της Θεσσαλονίκης, ή οι εφοπλιστές που εκτελούν τα δρομολόγια των άγονων γραμμών – και μάλιστα με σαπιοκάραβα τύπου «Ρομίλντα» και δυσανάλογα ακριβά εισιτήρια – δεν είδαν ποτέ τις επιδοτήσεις τους να περικόπτονται!

Το αποτέλεσμα ήταν ο ιδιωτικός τομέας να «λειτουργεί» και να βγάζει κέρδη, ενώ ο δημόσιος, ως συνήθως, να χαρακτηρίζεται «προβληματικός»...

... και ποιος θα το πληρώσει

Τα χρέη που συσσώρευσαν ΠΑΣΟΚ και ΝΔ στις δημόσιες συγκοινωνίες καλούμαστε να πληρώσουμε σήμερα εμείς – οι επιβάτες και οι εργαζόμενοι σ’ αυτές. Κι’ αυτό γιατί η «εξυγίανση» των δημόσιων συγκοινωνιών, που σχεδιάζει η κυβέρνηση περιλαμβάνει:

- Μείωση της επιδότησης των δημόσιων συγκοινωνιών από το 70% στο 50%. Ωστόσο το ύψος της επιδότησης των διαφόρων μέσων μαζικής μεταφοράς (ΜΜΜ) δεν θα είναι εγγυημένο, αλλά θα καθορίζεται κάθε χρόνο μετά από αξιολόγηση που θα περιλαμβάνει κριτήρια όπως τακτικότητα δρομολογίων, ποιότητα μετακίνησης κ.α. Στην πραγματικότητα, τα προβλήματα που θα παρουσιάζουν οι δημόσιες συγκοινωνίες και για τα οποία σε τελική ανάλυση θα ευθύνεται η κυβέρνηση και τα ΔΣ που διορίζει σε αυτές, θα χρησιμοποιούνται ως άλλοθι για την περαιτέρω μείωση της επιδότησής τους. Η αξιολόγηση του παρεχόμενου μεταφορικού έργου είναι βέβαια απαραίτητη, ωστόσο αυτή θα πρέπει να γίνεται από τους εργαζόμενους στα ΜΜΜ – που ξέρουν τα προβλήματα καλύτερα από οποιοδήποτε άλλον – σε συνεργασία με το επιβατικό κοινό - π.χ. μέσω ερωτηματολογίων και ανοιχτών συνελεύσεων. Την ίδια στιγμή, τα όποια προβλήματα δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται με «ποινές» (δηλαδή περικοπές στη χρηματοδότηση), αλλά με βελτίωση του σχεδιασμού και όταν χρειάζεται με ενίσχυση της χρηματοδότησης.

- Αύξηση της τιμής του εισιτηρίου. Το ενιαίο εισιτήριο αναμένεται από 1 ευρώ που είναι σήμερα να φτάσει σύντομα τα 2 ευρώ, ενώ ο έλεγχός τους θα δοθεί σε ιδιωτική εταιρία. Όσο για την περίπτωση που οι αστικές συγκοινωνίες ιδιωτικοποιηθούν σε ποσοστό 49% όπως σχεδιάζει η κυβέρνηση (βλ. συνέχεια) το ύψος του εισιτηρίου μπορεί να αυξηθεί ακόμα περισσότερο. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι η ίδια διαδρομή που με τις αστικές συγκοινωνίες κοστίζει 1 ευρώ, με τα ιδιωτικά ΚΤΕΛ το κόστος ανέρχεται στα 3,8 ευρώ.

- Μείωση του αριθμού των εργαζομένων μέσω μετατάξεων, «εθελούσιων εξόδων» και μη ανανέωση συμβάσεων, γεγονός που αναμφισβήτητα θα θέσει σε κίνδυνο όχι μόνο την ποιότητα αλλά και την ασφάλεια των δημόσιων συγκοινωνιών. Ήδη οι ελλείψεις οδηγών και τεχνικών (μόνο στην ΕΘΕΛ λείπουν 1200 οδηγοί και 200 τεχνικοί) αναγκάζουν τους εργαζόμενους να κάνουν συχνά έως και 4 ώρες υπερωρίες την ημέρα και να χάνουν τα ρεπό τους (τα οποία μετρούν ως υπερεργασία). Να σημειώσουμε εδώ πως όταν η κυβέρνηση μιλά για τους «παχυλούς» μισθούς των εργαζομένων στις δημόσιες συγκοινωνίες, ποτέ δεν αναφέρει τις ατέλειωτες ώρες υπερωριών και υπερεργασιών...

- Μείωση των μισθών των εργαζομένων, κατ’ αρχήν με περικοπές επιδομάτων και υπερωριών. Στη συνέχεια μέσω της συγχώνευσης των διάφορων συγκοινωνιακών ΔΕΚΟ (ο ΗΣΑΠ θα συγχωνευτεί με το μετρό και το τραμ και η ΕΘΕΛ με τον ΗΛΠΑΠ) οι μισθοί των εργαζομένων θα εξισωθούν... προς τα κάτω! Όσο για τους νεοπροσλαμβανόμενους, αυτοί θα υπόκεινται σε διαφορετικό, εργασιακό καθεστώς!

- Αραίωση και περικοπή δρομολογίων με χαμηλή επιβατική κίνηση, πράγμα που σημαίνει ότι τις ώρες που τα ΜΜΜ δεν είναι «φίσκα», τα δρομολόγια θα αραιώσουν (και ο κόσμος θα περιμένει ατέλειωτες ώρες στις στάσεις) και την ίδια στιγμή οι κάτοικοι των αραιοκατοικημένων περιοχών, στις οποίες η επιβατική κίνηση είναι μόνιμα χαμηλή, θα απομονωθούν ακόμα περισσότερο από το κέντρο της πόλης.

Στο τέλος του δρόμου... ιδιωτικοποίηση!

Όλα τα παραπάνω μέτρα, αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για να γίνουν οι δημόσιες συγκοινωνίες ελκυστικές και κερδοφόρες για το ιδιωτικό κεφάλαιο.

Η μόνη προϋπόθεση που λείπει μέχρι στιγμής, είναι η ανάληψη των χρεών του ΟΑΣΑ από το Δημόσιο (όπως έγινε και το 1991-1993 επί κυβέρνησης ΝΔ, πριν ο Μητσοτάκης ξεπουλήσει τα μπλε λεωφορεία). Η κυβέρνηση όμως δεν χάνει χρόνο... έχει ήδη ξεκινήσει τη συζήτηση για την ανάληψη των χρεών του ΟΑΣΑ από το Δημόσιο, έτσι ώστε στη συνέχεια να μπορεί να πουλήσει το 49% των μετοχών των δημόσιων συγκοινωνιών σε ιδιωτικές εταιρίες.

Η σημασία των μέσων μαζικής μεταφοράς για το περιβάλλον

Στο Λεκανοπέδιο της Αττικής γίνονται καθημερινά 9 εκ. μετακινήσεις. Από αυτές τα 3 εκ. γίνονται με Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (ΜΜΜ) και τα άλλα 6εκ. με ΙΧ, δίκυκλα, κ.α.

Από τα ΙΧ προέρχεται και το 60-70% της ατμοσφαιρικής ρύπανσης της Αττικής (οι υπόλοιπες βασικές πηγές είναι οι κεντρικές θερμάνσεις και οι βιομηχανικές δραστηριότητες).

Η ατμοσφαιρική ρύπανση, η οποία πλέον «χτυπάει κόκκινο» - ξεπερνώντας πολλές μέρες το χρόνο ακόμα και τα θεσπισμένα όρια «ασφαλείας» - τόσο στο κέντρο της Αθήνας όσο και στα προάστια, παίζει εξαιρετικά σημαντικό ρόλο σε πολλά από τα δεινά της καθημερινότητάς μας. Από τους πονοκεφάλους, τις ζαλάδες και το αίσθημα κόπωσης, μέχρι τα αναπνευστικά προβλήματα, τις καρδιοαγγειακές παθήσεις και τις διάφορες μορφές καρκίνου (βλ. παρακάτω).

Το συνολικό βραχυχρόνιο κόστος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην υγεία των κατοίκων της χώρας μας ανέρχεται σε 1,6 δις ευρώ, ενώ το μακροχρόνιο κόστος σε 6,15 δις ευρώ. Πρόκειται για χρήματα που δαπανούνται από τα δημόσια ταμεία και τις τσέπες μας για την αντιμετώπιση των ασθενειών που προκαλεί ή εντείνει η ατμοσφαιρική ρύπανση.

Την ίδια στιγμή η πληθώρα των ΙΧ στους δρόμους το καλοκαίρι, προκαλεί θερμική ρύπανση – ιδίως με την χρήση των κλιματιστικών τους - αυξάνοντας ακόμα περισσότερο την αφόρητη συχνά θερμοκρασία του λεκανοπεδίου.

Μερικοί από τους πιο συνηθισμένους ρύπους της Αθήνας που εκπέμπονται από τα βενζινοκίνητα ΙΧ και οι συνέπειές τους στην υγεία μας

Το Μονοξείδιο του Άνθρακα (CΟ) σε υψηλές συγκεντρώσεις προκαλεί...

... παρακωλύει την οξυγόνωση του αίματος,

... ζαλάδες, πονοκεφάλους, κόπωση, τάση για εμετό, αδυναμία συγκέντρωσης κ.α.,

... προβλήματα στο καρδιαγγειακό και στο νευρικό σύστημα.

«1 ώρα τζόκινγκ σε περιοχές όπου υπάρχει αυξημένη κίνηση ΙΧ ισοδυναμεί με κάπνισμα 20 τσιγάρων, όσον αφορά μόνο το CO»
www.apollonrunnersclub.gr/articles/89.shtm

Το Διοξείδιο του Αζώτου (NO2) σε υψηλές συγκεντρώσεις...

... παρακωλύει την οξυγόνωση του αίματος,

... αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα,

... προκαλεί από αναπνευστικά προβλήματα και κρίσεις άσθματος μέχρι ίνωση και εμφύσημα (ιδιαίτερα στα παιδιά).

«Έχει υπολογιστεί ότι για κάθε 10 μm αύξησης της συγκέντρωσης του διοξειδίου του αζώτου, οι θάνατοι αυξάνονται κατά 0,3%»
Τα Νέα 25-26/4/2008

Το Διοξείδιο του Θείου (SO2), ένα από τα βασικά συστατικά του νέφους και της όξινης βροχής, ακόμα και σε μέτριες συγκεντρώσεις μπορεί να προκαλέσει...

... ναυτία και πονοκεφάλους,

... απώλεια της όσφρησης,

... βλάβες στο νευρικό σύστημα,

... αύξηση του κινδύνου εμφάνισης ασθενειών του αναπνευστικού συστήματος,

... χειροτέρευση υπαρχόντων καρδιακών και αναπνευστικών προβλημάτων.

Το Όζον (Ο3), (το οποίο δημιουργείται δευτερευόντως με φωτοχημικές αντιδράσεις στην ατμόσφαιρα από πρωτογενείς ρύπους που στην Αθήνα εκπέμπονται κυρίως από τα οχήματα) σε μεγάλες συγκεντρώσεις στα κατώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας ...

... προκαλεί από βήχα, αίσθημα ξηρότητας στο λαιμό και δυσφορία, μέχρι αναπνευστικά προβλήματα, φλεγμονή στους πνεύμονες και άσθμα,

... συμβάλει στις διεργασίες που προκαλούν καρκίνο του αναπνευστικού συστήματος.

«Όσο μεγαλύτερες είναι οι συγκεντρώσεις O3 και CO στην ατμόσφαιρα, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος να γεννηθούν παιδιά με καρδιακές ανωμαλίες, καθώς οι ρύποι αυτοί μπορούν να προκαλέσουν βλάβες στα έμβρυα»
“Urban air pollution linked to birth defects for first time”, University of California Los Angeles, 31/12/2001.

Τα Αιωρούμενα Σωματίδια (PM), είναι υλικά σε στερεή ή υγρή μορφή που μπορούν λόγω του μικροσκοπικού τους μεγέθους να αιωρούνται στην ατμόσφαιρα για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Οι επιδράσεις τους εξαρτώνται από τη χημική τους σύσταση, ωστόσο σε γενικές γραμμές, τα αιωρούμενα σωματίδια σε μεγάλες συγκεντρώσεις...

... «σφηνώνουν» στους πνεύμονες προκαλώντας αναπνευστικά προβλήματα και ασθένειες,

... απορροφούνται στην κυκλοφορία του αίματος και έτσι μεταφέρονται σε άλλα όργανα και μέρη του σώματος.

Αν σε αυτά τα σωματίδια υπάρχουν τοξικές ουσίες (π.χ. μόλυβδος), τότε μπορούν να ασκήσουν τοξικές επιδράσεις σε ζωτικά όργανα (π.χ. πνεύμονες, νεφρά, συκώτι, θυρεοειδής κ.α.) προκαλώντας μέχρι και καρκίνο.

«Τις μέρες με υψηλές συγκεντρώσεις μικροσωματιδίων οι θάνατοι αυξάνονται από 0,5% έως και 1%»
Τα Νέα 25-26/4/2008

Για να μειωθεί η ατμοσφαιρική ρύπανση της Αττικής απαιτείται...

... η προστασία των περιαστικών δασών και η δημιουργία μεγάλων πάρκων υψηλού πρασίνου μέσα στην πόλη, καθώς τα φύλλα των φυτών έχουν την ιδιότητα να «φιλτράρουν» και να συγκρατούν ένα σημαντικό ποσοστό των ρύπων.

... η μείωση της χρήσης των ΙΧ και η αύξηση της χρήσης των ΜΜΜ, τα οποία εξυπηρετούν ασύγκριτα περισσότερους ανθρώπους ανά διαδρομή, με αποτέλεσμα να εκπέμπονται λιγότεροι ρύποι.

Για να προτιμήσει όμως ο κόσμος σήμερα τη χρήση των ΜΜΜ πρέπει να πληρούν κάποιες βασικές προϋποθέσεις:

- το κόστος της μετακίνησης με τα ΜΜΜ να είναι φτηνό (πολύ φθηνότερο από αυτό των ΙΧ και των δικύκλων).

- το δίκτυο των ΜΜΜ να εξυπηρετεί όλες τις περιοχές της Αττικής.

- τα δρομολόγια να είναι συχνά και να υπάρχει επαρκής κάλυψη των νυχτερινών ωρών.

- η μετακίνηση να είναι άνετη (να μην στοιβάζεται ο κόσμος σαν τις σαρδέλες και να υπάρχει κλιματισμός) και γρήγορη (να συμφέρει δηλαδή χρονικά να χρησιμοποιήσεις π.χ. το μετρό αντί του ΙΧ).

Καμιά ιδιωτική εταιρεία όμως δεν πρόκειται να δημιουργήσει ΜΜΜ τα οποία να πληρούν όλες τις παραπάνω προϋποθέσεις, αφού οι ιδιωτικές εταιρείες λειτουργούν με γνώμονα τα κέρδη, ή καλύτερα τα υπερκέρδη. Γι’ αυτό τα ΜΜΜ πρέπει κατ’ αρχήν να παραμείνουν δημόσια και κατά δεύτερον να αυξηθεί η χρηματοδότηση προς αυτά έτσι ώστε να πληρούν όλα τα κριτήρια που θα στρέψουν τον κόσμο προς αυτά και θα τον απομακρύνουν από την επιλογή των προσωπικών μέσων μετακίνησης. Η χρηματοδότηση στα ΜΜΜ πρέπει όμως να αυξηθεί και για έναν επιπλέον λόγο: Για να γίνουν οι απαραίτητες επενδύσεις ώστε τα ΜΜΜ να κινούνται με ενέργεια φιλική προς το περιβάλλον. Η τεχνολογία για την κίνηση ΜΜΜ με καύσιμο το υδρογόνο και την ηλιακή ενέργεια είναι διαθέσιμη. Το μόνο που λείπει είναι η πολιτική βούληση. Το πόσο ακριβά πληρώνουμε αυτή την έλλειψη πολιτικής βούλησης αποκαλύπτουν όλες οι έρευνες που δείχνουν τους χιλιάδες θανάτους που οφείλονται κάθε χρόνο στην ατμοσφαιρική ρύπανση στην Αθήνα και σε άλλες μεγάλες πόλεις της Ελλάδας.

Διεκδικούμε:

- Να τερματιστεί η πολιτική ιδιωτικοποίησης των κοινωνικών αγαθών.

- Δραστική αύξηση της κρατικής επιδότησης στις δημόσιες συγκοινωνίες για να μπορέσουν να εκπληρώσουν τον κοινωνικό τους ρόλο. Σε πρώτη φάση η μετακίνηση τις πρωϊνές ώρες να είναι δωρεάν (όπως στα πρώτα χρόνια της δεκ του ‘80) ενώ τις απογευματινές το εισιτήριο να είναι πολύ φθηνό, με τελικό στόχο τη δωρεάν χρήση και μετακίνηση.

- Ενιαίο και 100% Δημόσιο Φορέα Αστικών συγκοινωνιών, η διαχείριση και ο έλεγχος του οποίου να περάσει στους εργαζόμενους και την κοινωνία, μέσα από εκλεγμένους εκπροσώπους και ανακλητές επιτροπές αντί των κομματικά διορισμένων ΔΣ, σε συνθήκες πλήρους διαφάνειας.

- Κάλυψη όλων των κενών θέσεων στις δημόσιες συγκοινωνίες. Καμία περικοπή στο εισόδημα των εργαζομένων σε αυτές.

- Επέκταση του δικτύου των δημόσιων συγκοινωνιών – με έμφαση στα μέσα σταθερής τροχιάς - αύξηση της τακτικότητας των δρομολογίων όπου χρειάζεται και επαρκή νυκτερινά δρομολόγια. Αυτά τα μέτρα, σε συνδυασμό με φθηνά εισιτήρια θα οδηγήσουν σταδιακά τους κατοίκους του Λεκανοπεδίου να προτιμήσουν τη χρήση των αστικών συγκοινωνιών από τα ΙΧ.

- Σταδιακή αντικατάσταση των συμβατικών κινητήρων στις δημόσιες συγκοινωνίες, με κινητήρες που χρησιμοποιούν ενέργεια φιλική προς το περιβάλλον όπως το υδρογόνο ή η ηλιακή ενέργεια.

Τα σχέδια της κυβέρνησης για τις δημόσιες συγκοινωνίες της Αττικής δεν θα πλήξουν μόνο τους εργαζόμενους σε αυτές, αλλά όλους μας. Γι’ αυτό χρειάζεται να είμαστε αλληλέγγυοι στον αγώνα τους, να υπερασπιστούμε δημόσια τους εργαζόμενους σε αυτές απέναντι στην εκστρατεία λασπολογίας που έχει εξαπολύσει η κυβέρνηση εναντίον τους, καθώς και στηρίζοντας και συμμετέχοντας στις κινητοποιήσεις τους.

Μικρές, καθημερινές δόσεις καρκίνου: Λίγα λόγια για τον Ασωπό

Άρθρο της Ηλέκτρας Κλείτσα

Στα τέλη Αυγούστου η κυβέρνηση ανακοίνωσε την πρόθεσή της να πάρει μέτρα για την προστασία των κατοίκων των Οινοφύτων, που εδώ και δεκαετίες πίνουν και ποτίζουν τα χωράφια τους με νερό μολυσμένο με εξασθενές χρώμιο.

Τα μέτρα που λαμβάνονται έρχονται...

... 41 χρόνια μετά τον επίσημο χαρακτηρισμό του Ασωπού ως αγωγού βιομηχανικών λυμάτων (1969),

... 30 χρόνια μετά τις πρώτες υποψίες των επιστημόνων ότι το εξασθενές χρώμιο μπορεί να σχετίζεται με την εμφάνιση καρκίνων (1980),

… 10 χρόνια μετά την ενημέρωση της ΕΥΔΑΠ από τον Δήμο Οινοφύτων ότι «τα νιτρικά άλατα ξεπέρασαν τα όρια συναγερμού»…«όλοι πλέον πίνουν και μαγειρεύουν με εμφιαλωμένα»…και «πρέπει η ΕΥΔΑΠ να δώσει λύση στο πρόβλημα»,

... και τουλάχιστον 3 χρόνια μετά την επιβεβαίωση της εκτεταμένης ρύπανσης του εδάφους, των καλλιεργειών και των υπόγειων υδάτων της περιοχής γύρω από τον Ασωπό.

Κι αν παλιότερα οι κυβερνώντες «δεν ήξεραν» πόσο επιβλαβές είναι το εξασθενές χρώμιο για την υγεία, για τα τελευταία χρόνια εγκληματικής απραξίας δεν υπάρχει καμία απολύτως δικαιολογία. Παρά τις έντονες διαμαρτυρίες των κατοίκων της περιοχής και τις προειδοποιήσεις επιστημόνων και περιβαλλοντικών οργανώσεων, δεν πάρθηκε κανένα απολύτως μέτρο για να σταματήσει η μόλυνση των νερών του ποταμού από τις τοπικές βιοτεχνίες και βιομηχανίες ούτε βέβαια για τον καθαρισμό του ποταμού, το νερό του οποίου προορίζεται για την ύδρευση και την άρδευση των καλλιεργειών της περιοχής.

Σήμερα οι κάτοικοι των Οινοφύτων, σε σχέση με τους κατοίκους της υπόλοιπης Βοιωτίας παρουσιάζουν τρομακτικά αυξημένα ποσοστά θανάτων από σπάνιες μορφές καρκίνου:

- 1.472% περισσότεροι θάνατοι από καρκίνο του ήπατος,

- 841% από καρκίνο του γυναικείου ουροποιητικού συστήματος,

- 240% από καρκίνο των χειλιών και του στόματος,

- και 145% από καρκίνο των πνευμόνων.

Αυτά αποκάλυψε η πρόσφατη έρευνα της καθηγήτριας επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Α. Λινού, η οποία έγινε για λογαριασμό του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ).

Τα παραπάνω ποσοστά σχετίζονται άμεσα με την παρουσία υψηλών συγκεντρώσεων εξασθενούς χρωμίου στο νερό, αλλά και με άλλα τοξικά μέταλλα που έχουν ανιχνευτεί στον υδροφόρο ορίζοντα και το έδαφος της περιοχής.

Το εξασθενές χρώμιο δεν είναι το μόνο πρόβλημα... Οπωροκηπευτικά και άλλα τρόφιμα με βαρέα μέταλλα στο πιάτο μας

Το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο στο νερό, ούτε μόνο στα Οινόφυτα. Το εξασθενές χρώμιο έχει ρυπάνει τον υδροφόρο ορίζοντα και το έδαφος σε ακτίνα τουλάχιστον 30 χιλιομέτρων γύρω από την περιοχή. Μάλιστα, πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου Αθηνών εντόπισε ότι σχεδόν όλα τα τρόφιμα που έχουν παραχθεί στην περιοχή γύρω από τον Ασωπό (τα οποία πωλούνται και καταναλώνονται σε πολλά μέρη της Ελλάδας), περιέχουν βαρέα μέταλλα, σε ποσοστά πολύ υψηλότερα από τα επιτρεπτά όρια. Για παράδειγμα στα καρότα που παράγονται στην περιοχή ανιχνεύτηκε νικέλιο σε τιμές που φτάνουν τα 1,6 μg/kg όταν το ανώτατο επιτρεπτό όριο είναι 0,16 μg/kg (δηλαδή 10 φορές περισσότερο νικέλιο από το επιτρεπτό)

Σε μια άλλη έρευνα, (του 2008) ο αναπληρωτής καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών Θ. Μιμίδης αναφέρει ότι το νερό της περιοχής είναι εντελώς ακατάλληλο για άρδευση (με το νερό αυτό αρδεύονται 351.400 στρέμματα) εξαιτίας της ρύπανσης με βαρέα μέταλλα. Πολλές από τις ουσίες που εντόπισε στο νερό της λεκάνης του Ασωπού ξεπερνάνε ακόμη περισσότερο τα επιτρεπτά όρια. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν τα εξής:

- κοβάλτιο σε συγκεντρώσεις 30 μg/l (μικρογραμμαρίων ανά λίτρο) με επιτρεπτό όριο 0

- σίδηρος 420 μg/l με όριο 200

- μαγγάνιο 157 μg/l με όριο 50

- και βάριο 18.000 μg/l όριο 0

Τα βαρέα μέταλλα είναι εξαιρετικά επικίνδυνα για την υγεία των ανθρώπων (από κάποιες συγκεντρώσεις και πάνω) γιατί τείνουν να συσσωρεύονται στον οργανισμό (κυρίως στα νεφρά, το συκώτι κ.α.) - αποθηκεύονται με ρυθμούς πολύ γοργότερους απ’ ότι διασπώνται ή αποβάλλονται.

Μερικά παραδείγματα για τις συνέπειες των βαρέων μετάλλων στην υγεία αποτελούν τα παρακάτω:

Βάριο:

Μικρές ποσότητες υδατοδιαλυτού βαρίου μπορούν να προκαλέσουν δυσκολίες στην αναπνοή, αυξημένη πίεση αίματος, αλλαγές στον καρδιακό ρυθμό, αδυναμία μυών, αλλαγές στα αντανακλαστικά των νεύρων, οίδημα στον εγκέφαλο και το συκώτι, βλάβες στα νεφρά και την καρδιά. Σε μεγάλες ποσότητες η πρόσληψη υδατοδιαλυτού βαρίου μπορεί να προκαλέσει παραλύσεις.

Μαγγάνιο:

Οι υψηλές συγκεντρώσεις μαγγανίου στον οργανισμό μπορούν να προκαλέσουν βλάβη των νεύρων που φτάνει έως την παράλυση, Parkinson, πνευμονική εμβολή και βρογχίτιδα, καθώς και σεξουαλική ανικανότητα στους άντρες. Ένα ακόμα σύνδρομο που σχετίζεται με την αυξημένη πρόσληψη μαγγανίου έχει συμπτώματα όπως η σχιζοφρένια, η εξασθένηση, οι αδύνατοι μύες, οι πονοκέφαλοι και η αϋπνία.

Νικέλιο:

Η πρόσληψη μεγάλων ποσοτήτων νικελίου προκαλεί, μεταξύ άλλων, υψηλότερες πιθανότητες ανάπτυξης καρκίνου των πνευμόνων, της μύτης, του λάρυγγα και του προστάτη, άσθμα και χρόνια βρογχίτιδα καθώς και καρδιακές ανωμαλίες.

Τα όρια «ασφαλείας» του ΥΠΕΚΑ

Μετά από όλα τα κρούσματα θανατηφόρων καρκίνων που έχουν προηγηθεί και εν αναμονή αυτών που θα εμφανιστούν στο μέλλον, το ΥΠΕΚΑ ανακοινώνει «ένα αυστηρό και χωριστό όριο για το εξασθενές χρώμιο (3 μg/l)».

Φυσικά δεν διευκρινίζει αν έχει προηγηθεί μελέτη που να αποδεικνύει ότι έστω και αυτό το φαινομενικά χαμηλό όριο (δεδομένου ότι στο νερό του Ασωπού έχουν εντοπιστεί έως και 148 μg/l) είναι ασφαλές. Αντιθέτως, η αναπληρώτρια καθηγήτρια Ιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών Π. Νικολοπούλου – Σταμάτη δηλώνει ότι «δεν υπάρχουν πραγματικά όρια ασφαλείας για ουσίες που συνδέονται με τη διαταραχή του ενδοκρινικού συστήματος και την καρκινογένεση».

Τα αποθέματα νερού της Αττικής θα ποτίζουν τις «φυτείες βαρέων μετάλλων»

Ταυτόχρονα ανακοινώνεται ότι «…με χρηματοδότηση του ΥΠΕΚΑ, η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας θα δημοπρατήσει άμεσα τα απαιτούμενα έργα αναβάθμισης του διυλιστηρίου των Οινοφύτων και μεταφοράς νερού από τον Μόρνο στις κοινότητες που υδροδοτούνται με το προβληματικό νερό της περιοχής».

Το γεγονός βέβαια ότι τα δύο διυλιστήρια της περιοχής (των Οινοφύτων και του Αγίου Θωμά) χρειάζονται «αναβάθμιση», είναι γνωστό εδώ και καιρό – μεταξύ άλλων γιατί η προηγούμενη «αναβάθμιση» που έγινε πριν από περίπου 10 χρόνια δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Σύμφωνα με έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη (ΣτΠ) μετά από απροειδοποίητη αυτοψία, στις 18/2/2010, ύστερα από καταγγελία που δέχτηκε, τα δύο διυλιστήρια ελέγχονται από έναν μόνο υπάλληλο, που είναι αναγκασμένος να περνάει λίγες ώρες της ημέρας στο καθένα, ενώ αντιμετωπίζουν τεράστιες ελλείψεις ως προς τον εξοπλισμό τους.

Όσο για την ολοκλήρωση του έργου υδροδότησης της περιοχής από το Μόρνο με την επέκταση του διυλιστηρίου, σύμφωνα με τον γ.γ. υδάτινων πόρων του ΥΠΕΚΑ, θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το 2011. Ως τότε, οι κάτοικοι της περιοχής θα έχουν δύο επιλογές: είτε εμφιαλωμένο νερό, είτε λίγες ακόμη δόσεις καρκίνου.

Ενώ οι μόνιμοι κάτοικοι των περιοχών γύρω από τον Ασωπό πίνουν και μαγειρεύουν με εμφιαλωμένο νερό, δεν ισχύει το ίδιο για τους 6.500 αλλοδαπούς εργάτες που εργάζονται στη βιομηχανική ζώνη του Ασωπού. Οι περισσότεροι – ενοικιαζόμενοι εργαζόμενοι – δεν ξέρουν τη γλώσσα, ζουν σε μεγάλο βαθμό στο περιθώριο και δεν έχουν τη δυνατότητα να ενημερωθούν για τους κινδύνους που διατρέχουν. Σχεδόν όλοι πίνουν νερό από τη βρύση.

Πέρα όμως από το ζήτημα της ύδρευσης της περιοχής από το Μόρνο, συζητιέται και το ενδεχόμενο μεταφοράς νερού από την Υλίκη για να καλυφθούν οι ανάγκες άρδευσης της περιοχής. Συζητιέται δηλαδή η αποθήκη νερού της Αττικής να κατασπαταληθεί – και μετά να δούμε πώς θα υδροδοτηθεί η Αθήνα σε περιόδους παρατεταμένης ανομβρίας - για την άρδευση καλλιεργειών που κανονικά θα πρέπει να απαγορευτούν άμεσα για λόγους δημόσιας υγείας!

Είναι δυνατή η απορρύπανση του Ασωπού…

Τα επιφανειακά ύδατα του Ασωπού μπορούν με τις κατάλληλες ενέργειες σε μερικά χρόνια να απορρυπανθούν. Αν παρθούν αυστηρά μέτρα που θα αναγκάσουν τις βιομηχανίες της περιοχής να σταματήσουν να ξεφορτώνονται τα απόβλητά τους στον Ασωπό, τότε το ποτάμι θα καταφέρει σταδιακά να «αυτοκαθαριστεί».

…του υπόγειου υδροφορέα…

Δυστυχώς δεν ισχύει το ίδιο για το ρυπασμένο υδροφόρο ορίζοντα, ο οποίος είναι ενιαίος και ακουμπά δυο νομαρχίες: Βοιωτίας και Ανατολικής Αττικής. Καθώς αυτή τη στιγμή είναι άγνωστο πόσες περιοχές επηρεάζουν τα υπόγεια νερά που έχουν ρυπανθεί, απαιτείται άμεσα μια ολοκληρωμένη μελέτη και άμεση ενημέρωση όλων των ανθρώπων που χρησιμοποιούν εν αγνοία τους νερό αυτού του υπόγειου υδροφορέα.

Παρόλο που η απορρύπανση του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα δεν είναι εφικτή, η χρήση του νερού τόσο για οικιακή κατανάλωση όσο και για άρδευση θα μπορούσε να γίνει ασφαλής με την τοποθέτηση κατάλληλων φίλτρων στις γεωτρήσεις και στο διυλιστήριο της περιοχής (π.χ. φίλτρα με ρητίνες ή με ενεργό άνθρακα). Παρά το γεγονός ότι η παραπάνω μέθοδος είναι σχετικά απλή, το ελληνικό κράτος όχι μόνο δεν έχει θεωρήσει μέχρι στιγμής σκόπιμη την εφαρμογή του, αλλά σχεδιάζει τη μεταφορά νερού από το Μόρνο και την Υλίκη για την κάλυψη των αναγκών των κατοίκων της λεκάνης του Ασωπού – λες και οι «αποθήκες» νερού της Αττικής είναι ανεξάντλητες.

…και του εδάφους;

Όσο για το έδαφος, το σίγουρο είναι ότι ο βαθμός επιβάρυνσής του με βαρέα μέταλλα, καθιστά την παραγωγή αγροτικών προϊόντων σε αυτό άκρως επικίνδυνη. Κι’ όμως η κυβέρνηση, φοβούμενη το πολιτικό κόστος, δεν παίρνει κανένα μέτρο (προσωρινή διακοπή της παραγωγής τροφίμων στην περιοχή, αποζημίωση των αγροτών και απορρύπανσης του εδάφους) και αφήνει όλους εμάς να καταναλώνουμε οπωροκηπευτικά με «επίστρωση» νικελίου, μαγγανίου, σιδήρου κοκ. Η στάση αυτή δεν είναι απλά ανεύθυνη... είναι εγκληματική!

Η απορρύπανση των 351.400 στρεμμάτων καλλιεργήσιμης γης στον Ασωπό είναι πρακτικά αδύνατη με τις συμβατικές τεχνολογίες, καθώς οι συγκεντρώσεις του εξασθενούς χρωμίου και των άλλων τοξικών μετάλλων είναι εξαιρετικά υψηλές και η έκταση της γης που έχει ρυπανθεί είναι τεράστια. Αυτό όμως που θα μπορούσε να γίνει εναλλακτικά, είναι να χρησιμοποιηθεί η μέθοδος της «φυτοεξυγίανσης», της καλλιέργειας δηλαδή φυτών που δεσμεύουν τα βαρέα μέταλλα και στη συνέχεια της αποτέφρωσής τους. Αυτό φυσικά προϋποθέτει επιστημονικές μελέτες για την επιλογή των κατάλληλων καλλιεργειών, λαμβάνοντας υπόψη όλους τους πιθανούς παράγοντες που θα επηρεάσουν την ανάπτυξη και την αποτελεσματικότητά τους, (όπως π.χ. το κλίμα της περιοχής, κλπ). Προϋποθέτει επίσης την αποζημίωση των αγροτών που θα αναλάβουν να απορρυπάνουν τα χωράφια τους με αυτή τη μέθοδο, για τα εισοδήματα που θα χάνουν, για όσα χρόνια χρειαστεί μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία.

Ακόμη κι αν αυτό το χρονικό διάστημα είναι μεγάλο, η μέθοδος αυτή είναι η μόνη που μπορεί να δώσει μακροπρόθεσμα λύση στην τεράστια περιβαλλοντική καταστροφή που έχει υποστεί το έδαφος της περιοχής γύρω από τον Ασωπό και να εγγυηθεί την ασφάλεια για την ανθρώπινη υγεία των αγροτικών προϊόντων που θα παραχθούν στο μέλλον…

Αλλαγή καθεστώτος του ποταμού

Τέλος, η κυβέρνηση ανακοίνωσε την ανάκληση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης Γ1/1806 του 1969 που χαρακτήριζε τον Ασωπό ως αγωγό επεξεργασμένων βιομηχανικών αποβλήτων. Αυτός ο αποχαρακτηρισμός μπορεί γενικά να αποτελεί ένα «καλό νέο», καθώς σε αντίθεση με τα ποτάμια που έχουν χαρακτηριστεί αγωγοί λυμάτων, η ρύπανση «κανονικών» ποταμών διώκεται ως κακούργημα. Έτσι στο μέλλον, θα μπορούσαν θεωρητικά οι ιδιοκτήτες των βιομηχανιών και των βιοτεχνιών που συνεχίζουν να ρυπαίνουν τον Ασωπό να στέλνονται στη φυλακή. Ωστόσο η μέχρι στιγμής εμπειρία έχει δείξει ότι καμία κυβέρνηση δεν λαμβάνει τα αυστηρά μέτρα ελέγχου και παρακολούθησης που απαιτεί η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Γι’ αυτό απαιτείται διαρκής επαγρύπνηση και συνέχιση της πίεσης προς τις αρμόδιες αρχές από την τοπική κοινωνία, τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, τα σωματεία και τους επιστημονικούς φορείς.

Διεκδικούμε:

- Απορρύπανση του Ασωπού και συνεχείς ελέγχους σε όλη την έκτασή του

- Τα όρια για τις ουσίες που σχετίζονται με καρκινογένεση και άλλες σοβαρές ασθένειες πρέπει να είναι μηδενικά

- Μελέτη της έκτασης και του επιπέδου ρύπανσης του υπόγειου υδροφορέα, ώστε να διαπιστωθεί πόσες και ποιες περιοχές επηρεάζονται από αυτή και να ληφθούν μέτρα για την υγεία των κατοίκων τους.

- Τοποθέτηση των κατάλληλων φίλτρων στις γεωτρήσεις που αντλούν νερό από τον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής για την ύδρευση και την άρδευσή της

- Δωρεάν παροχή εμφιαλωμένου νερού στους κατοίκους της περιοχής, μέχρι την ολοκλήρωση των έργων υδροδότησής της με ασφαλές για την ανθρώπινη υγεία νερό

- Εφόσον τα παραπάνω μέτρα εφαρμοστούν δεν υπάρχει κανένας λόγος να μεταφερθεί νερό από άλλες περιοχές, ειδικά όταν πρόκειται για πολύτιμες υδάτινες αποθήκες των οποίων η κατασπατάληση θα θέσει σε κίνδυνο την ύδρευση άλλων περιοχών

- Να απαγορευτεί η καλλιέργεια αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων στην περιοχή, μέχρι να απορρυπανθεί πλήρως το έδαφος. Το κράτος να αποζημιώσει αδρά τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους για τα εισοδήματα που θα χάσουν μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας της «φυτοεξυγίανσης» και να τους παρέχει δωρεάν τα απαιτούμενα μέσα (σπόρους, λιπάσματα, κλπ)

- Αυστηρούς ελέγχους στις βιομηχανίες και στις βιοτεχνίες της περιοχής. Τους επιθεωρητές της κυβέρνησης θα πρέπει να συνοδεύουν πάντα και με πλήρη δικαιώματα πρόσβασης, ελέγχου και λόγου, εκλεγμένοι εκπρόσωποι της τοπικής κοινωνίας – η οποία είναι η πρώτη και κύρια που πλήττεται από τη μόλυνση – περιβαλλοντικών οργανώσεων, σωματείων και σχετικών με το αντικείμενο επιστημονικών φορέων

- Στις βιομηχανίες και βιοτεχνίες που μολύνουν πρέπει να επιβάλλεται προσωρινό κλείσιμο – με ταυτόχρονη υποχρέωση των ιδιοκτητών να καταβάλλουν πλήρως τους μισθούς των εργαζομένων αυτό το διάστημα – πολύ υψηλά πρόστιμα και ποινές φυλάκισης για τους ιδιοκτήτες, που στο όνομα της μείωσης του κόστους της επιχείρησης και των κερδών τους καταδικάζουν σε αργό θάνατο χιλιάδες ανθρώπους

Νερό: Δημόσιο Αγαθό ή Αντικείμενο επιχειρηματικού πλουτισμού και κερδοσκοπίας;

Άρθρο της Ελένης Μήτσου και της Ηλέκτρας Κλείτσα


«Είμαστε αντίθετοι στην ιδιωτικοποίηση των υδάτινων πόρων», δήλωνε στις 14/9/2009 ο Γ. Παπανδρέου κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στη ΔΕΘ.

9 μήνες αργότερα, η κυβέρνηση άρχισε να σχεδιάζει τη δημιουργία μιας εταιρείας «ομπρέλα», με την ονομασία «Ελληνικά Νερά Α.Ε.» κάτω από την οποία θα ενταχθούν η ΕΥΔΑΠ, η ΕΥΑΘ και άλλες εταιρείες ύδρευσης της χώρας για να μπορέσουν να πουληθούν ως πακέτο στις πολυεθνικές του νερού SUEZ, VEOLIA και RWE.

Σε όλες τις χώρες όπου ο έλεγχος του νερού έχει περάσει σε ιδιώτες, η τιμή του έχει αυξηθεί δραματικά, η ποιότητά του έχει χειροτερεύσει, ενώ η πλημμελής συντήρηση των δικτύων ύδρευσης από τους νέους ιδιοκτήτες – επιχειρηματίες έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των διαρροών και την κατασπατάληση αυτού του πολύτιμου και περιορισμένου φυσικού πόρου.

Τα αποτελέσματα της ιδιωτικοποίησης του νερού ...στην Αγγλία...

Κατά 245% αυξήθηκε η τιμή του νερού από το 1989 – όταν τα δίκτυα ύδρευσης ιδιωτικοποιήθηκαν – έως το 2006. Για χιλιάδες νοικοκυριά οι αυξήσεις αυτές ήταν πέρα από τις δυνατότητές τους... Το 1994, είχε διακοπεί η παροχή νερού σε 18,636 νοικοκυριά ως αποτέλεσμα της αδυναμίας τους να πληρώσουν τους λογαριασμούς. Η κοινωνική κατακραυγή ήταν τόσο μεγάλη που 4 χρόνια αργότερα η κυβέρνηση αναγκάστηκε να απαγορεύσει δια νόμου τη διακοπή ύδρευσης στα σπίτια.

Τα προβλήματα όμως με την ιδιωτικοποίηση των δικτύων ύδρευσης δεν σταμάτησαν εκεί. Οι ιδιωτικές εταιρίες που ανέλαβαν τα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης μείωσαν το προσωπικό στο μισό και περιέκοψαν δραστικά τα κονδύλια για την ασφάλεια και τη συντήρηση των δικτύων. Μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα για τις συνέπειες αυτών των περικοπών είναι τα εξής:
- Το 2008 στο νομό Northamptonshire το νερό 295.000 ανθρώπων μολύνθηκε με το επικίνδυνο για την υγεία παράσιτο cryptosporidium.
- To 2007 τεράστιες ποσότητες υποχλωριώδους νατρίου διέρρευσαν από τις εγκαταστάσεις της Anglian Water στον ποταμό Wandle που διασχίζει το Νότιο Λονδίνο, σκοτώνοντας υδρόβια ζώα και φυτά σε μια ακτίνα 5 χλμ.
- Το 2009 η Thames Water (θυγατρικής της πολυεθνικής RWE) άφησε να διαρρεύσουν 20.000 τόνοι ανεπεξέργαστων λυμάτων στον ποταμό Τάμεση προκαλώντας μια μεγάλη οικολογική καταστροφή.

...Στον Καναδά...

Το 2000 στην πόλη Walkerton του Καναδά 2,500 άνθρωποι αρρώστησαν και 7 έχασαν τη ζωή τους καθώς το νερό του δικτύου ύδρευσης είχε μολυνθεί με το κολοβακτηρίδιο E. coli O157:H7. Η ιδιωτική εταιρία που ήταν υπεύθυνη για την επεξεργασία και τον έλεγχο του νερού της πόλης, είχε γνώση της μόλυνσης, ωστόσο για πολλές μέρες δεν ενημέρωνε τους κατοίκους... Η δικαιολογία που πρόβαλε στα δικαστήρια ήταν ότι τα αποτελέσματα των εργαστηριακών αναλύσεων είναι εμπιστευτικά και αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία της εταιρίας.

...και στη Γαλλία...

30% πιο ακριβό είναι το νερό στις γαλλικές πόλεις όπου τα δίκτυα ύδρευσης ανήκουν σε ιδιωτικές εταιρείες (SUEZ, Vivendi, κ.α.) από τις πόλεις όπου τα δίκτυα παραμένουν στο Δημόσιο.

Οι βαρόνοι του νερού όμως δεν αρκούνται στις «νόμιμες» αυξήσεις. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της πόλης Grenoble, στην οποία το 1998 αποκαλύφθηκε ότι η SUEZ «φούσκωνε» τους λογαριασμούς του νερού χρησιμοποιώντας «δημιουργική λογιστική» και άλλα κόλπα. Το 1999 η εταιρία μετά από απόφαση των γαλλικών δικαστηρίων αναγκάστηκε να επιστρέψει τα χρήματα των λογαριασμών που αντιστοιχούσαν στα έτη 1985-1998.

Τόσο η Vivendi όσο και οι SUEZ έχουν συχνά – πυκνά προβλήματα με τη δικαιοσύνη. Οι διώξεις που τους ασκούνται, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, έχουν να κάνουμε με το χρηματισμό πολιτικών προσώπων και κομμάτων. Οι μίζες δίνονται για να κατοχυρώσουν οι εταιρίες αυτές συμβόλαια εκμετάλλευσης δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης, αξίας πολλών εκατομμυρίων ευρώ.

Η πορεία της ιδιωτικοποίησης του νερού στην Ελλάδα

Στα τέλη της δεκαετίας του ‘90 η κυβέρνηση «έσπασε» την ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ σε δυο κομμάτια.

- Δημιούργησε από τη μια την «ΕΥΔΑΠ Παγίων» και την «ΕΥΑΘ παγίων», οι οποίες έχουν ως βασική ευθύνη: τη λειτουργία και τη συντήρηση των ταμιευτήρων νερού (λίμνες, φράγματα, δεξαμενές, αντλιοστάσια) και των εξωτερικών υδραγωγείων. Αυτές οι δημόσιες εταιρίες χρηματοδοτούνται μέσω των φόρων που πληρώνουμε κάθε χρόνο στο κράτος.
- Από την άλλη, δημιουργήθηκαν οι «ΕΥΔΑΠ Α.Ε.» και «ΕΥΑΘ Α.Ε.», οι οποίες έχουν στην ευθύνη τους τη λειτουργία και τη συντήρηση των υδραγωγείων και των δικτύων ύδρευσης μέσα στις πόλεις (δηλαδή τη «διανομή» του νερού στους καταναλωτές) καθώς και τον έλεγχο και την επεξεργασία του νερού που καταλήγει στις βρύσες μας. Αυτές οι εταιρίες χρηματοδοτούνται από τους λογαριασμούς του νερού, που όλοι λαμβάνουμε στα σπίτια μας.

Πέρα από το γεγονός ότι οι καταναλωτές πληρώνουν στην πραγματικότητα το νερό με δυο τρόπους (μια μέσω των φόρων και μια μέσω των λογαριασμών των ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ κοκ), το σπάσιμο αυτών των εταιριών ύδρευσης είχε τον εξής στόχο: το δημόσιο να διατηρήσει στην κατοχή του το κομμάτι της ύδρευσης που δεν είναι ελκυστικό για το ιδιωτικό κεφάλαιο - καθώς είναι πολύ δαπανηρό - και το κομμάτι που παράγει κέρδη (η πώληση του νερού) να παραδοθεί σταδιακά στους ιδιώτες.

Σήμερα στο Δημόσιο ανήκει:
- το 100% της «ΕΥΔΑΠ Παγίων» και της «ΕΥΑΘ παγίων»
- το 61% της «ΕΥΔΑΠ Α.Ε.» και το 74% της «ΕΥΑΘ Α.Ε.»

Η «ΕΥΔΑΠ Α.Ε.» και η «ΕΥΑΘ Α.Ε.» μετοχοποιήθηκαν, με την εισαγωγής τους στο χρηματιστήριο το 1999 και το 2001 αντίστοιχα. Μέσα στα πρώτα 10 περίπου χρόνια από τις μετοχοποιήσεις, τα τιμολόγια του νερού της ΕΥΔΑΠ Α.Ε. αυξήθηκαν κατά 150%, ενώ της ΕΥΑΘ Α.Ε. κατά 320%. Την ίδια στιγμή το προσωπικό τους μειώθηκε κατά 1.000 και 450 εργαζομένους αντίστοιχα, ενώ βασικές υπηρεσίες των εταιριών αυτών ανατέθηκαν σε εργολάβους. Μερικά από τα αποτελέσματα των περικοπών είναι η ελλιπής συντήρηση των δικτύων ύδρευσης που οδηγούν, μεταξύ άλλων, σε σημαντικές απώλειες νερού (20-25%) λόγω διαρροών καθώς και η υποβάθμιση της ποιότητας του πόσιμου νερού.

Η προηγούμενη κυβέρνηση της ΝΔ, λίγο πριν τις τελευταίες εκλογές είχε προκηρύξει διαγωνισμό για την πώληση ενός ακόμη σημαντικού κομματιού της ΕΥΑΘ. Ο διαγωνισμός ακυρώθηκε από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ (που προεκλογικά δήλωνε «αντίθετο με την ιδιωτικοποίηση των υδάτινων πόρων»). Σήμερα όμως, επαναφέρει το θέμα της πώλησης ακόμη μεγαλύτερων κομματιών και των δύο εταιριών (καθώς και της παραχώρησης του μάνατζμεντ αυτών), με στόχο στο δημόσιο να παραμείνει (αρχικά) μόνο το 51% της ΕΥΔΑΠ Α.Ε. και της ΕΥΑΘ Α.Ε. Και το εύλογο ερώτημα που τίθεται είναι, αν η κυβέρνηση προχωρήσει τα σχέδια της ιδιωτικοποίησης, πόσο ακόμα θα αυξηθεί η τιμή του νερού; Πόσο ακόμα θα υποβαθμιστεί η ποιότητά του; Πόσο μεγαλύτερες ποσότητες νερού θα χάνονται λόγω διαρροών;

Το νερό είναι φυσικός πόρος και οι φυσικοί πόροι ανήκουν σε ολόκληρη την κοινωνία!

Το νερό δεν δημιουργείται από επιχειρηματίες. Είναι ένας φυσικός πόρος, απαραίτητος για την δημιουργία και την ύπαρξη της ζωής και ως τέτοιος επιβάλλεται να αποτελεί δημόσιο αγαθό, και όχι αντικείμενο εμπορίας, κερδοσκοπίας και επιχειρηματικού πλουτισμού!

Οι εταιρείες ύδρευσης πρέπει να είναι δημόσιες! Η διαχείρισή τους πρέπει να περάσει στα χέρια των εργαζομένων στις εταιρίες αυτές και να ελέγχεται από ολόκληρη την κοινωνία, μέσω εκλεγμένων αντιπροσώπων από επιστημονικούς φορείς, σωματεία, τις τοπικές κοινωνίες κοκ!

Πρέπει όλοι να αγωνιστούμε και να διεκδικήσουμε:

 το νερό να ανήκει στην κοινωνία και η διαχείριση του να γίνεται μόνο από δημόσιες επιχειρήσεις!
 Να τιμολογείται με βάση το κόστος άντλησης, συντήρησης των δικτύων, επεξεργασίας του νερού και των μισθών των εργαζομένων και όχι με βάση τα κέρδη των ιδιωτών!
 Να υπάρξει ολοκληρωμένος σχεδιασμός και ορθολογική διαχείριση του συνόλου των υδατικών αποθεμάτων έτσι ώστε από την μια να μπει ένα τέλος στα φαινόμενα κακοδιαχείρισης, κατασπατάλησης και μόλυνσής τους και από την άλλη να καλύπτονται οι ανάγκες ολόκληρης της κοινωνίας!

Οι αγώνες μας μπορούν να νικήσουν!

Τόσο στον αναπτυσσόμενο κόσμο (από τη Βολιβία μέχρι την Ινδονησία) όσο και στον ανεπτυγμένο (ΗΠΑ, Γαλλία, Ιρλανδία και αλλού) όπου δημιουργήθηκαν πλατιά, μαζικά και δημοκρατικά οργανωμένα κινήματα ενάντια στην ιδιωτικοποίηση του νερού κατάφεραν να νικήσουν!